Martin Heidegger - Η Ευρώπη πάντα έτοιμη να αυτοκτονήσει



Τούτη η Ευρώπη, με την αγιάτρευτη τυφλότητα της, πάντοτε στο σημείο να αυτοκτονήσει, κείται σήμερα μέσα σε μια τεράστια λαβίδα, ανάμεσα στην Ρωσία από την μια μεριά και στην Αμερική από την άλλη. Μεταφυσικά ιδωμένες, Ρωσία και Αμερική είναι το ίδιο πράγμα. Η ίδια ολέθρια μανία της εξαπολυμένης τεχνικής και των άρριζων οργανώσεων του μέσου ανθρώπου. 


Σε μια εποχή όπου και η έσχατη γωνιά της γης κατακτήθηκε τεχνικώς και έγινε εκμεταλλεύσιμη οικονομικώς, όπου ένα οποιοδήποτε συμβάν, σ' έναν οποιοδήποτε τόπο και σ' έναν οποιοδήποτε χρόνο, γίνεται γνωστό αμέσως, όταν κανείς μπορεί να ''ζήσει''  ταυτοχρόνως μια απόπειρα  κατά του βασιλιά της Γαλλίας και ένα συμφωνικό κοντσέρτο στο Τόκιο, όταν ως χρόνος θεωρείται μόνο η ταχύτητα, το στιγμιαίο και η ταυτοχρονικότητα, και ο χρόνος ως ιστορία εξαφανίζεται από την ζωή των λαών, όταν ο πυγμάχος θεωρείται ως ο μεγάλος άνδρας ενός έθνους, όταν θεωρείται θρίαμβος η συγκέντρωση εκατομμυρίων ανθρώπων - τότε, ναι τότε μας κυνηγάει ως φάντασμα, μέσα από όλη αυτή την ταραχή, το ερώτημα:  προς τι όλα αυτά - για που πάμε; - και ύστερα;


Η πνευματική παρακμή της γης έχει τόσο πολύ προχωρήσει, ώστε οι λαοί κινδυνεύουν να απολέσουν και την τελευταία πνευματική ικμάδα, η οποία τους παρέχει την δυνατότητα (νοημένη σε σχέση με το πεπρωμένο του ''Είναι'') να αντιληφθούν αυτήν την παρακμή και να την εκτιμήσουν αναλόγως. Αυτή η απλή διαπίστωση δεν έχει καμιά σχέση με την απαισιοδοξία έναντι του πολιτισμού, αλλά βεβαίως ούτε με την αισιοδοξία, διότι το σκοτείνιασμα του κόσμου, η φυγή των θεών, η καταστροφή της γης, η μαζοποίηση του ανθρώπου, το μίσος και η υποψία εναντίον κάθε δημιουργικού και ελεύθερου, προσέλαβε στο σύνολο της οικουμένης μια τέτοια έκταση, ώστε οι παιδιάστικες κατηγορίες της απαισιοδοξίας να γίνουν από καιρό καταγέλαστες.


Βρισκόμαστε ανάμεσα σε λαβίδες. Ο λαός μας, καθώς στέκεται στο μέσον, δοκιμάζει την οξύτερη πίεση των λαβίδων, είναι ο λαός με τους περισσότερους γείτονες, και συνεπώς είναι ο λαός ο περισσότερο κινδυνεύων, και, επί πλέον, είναι ο μεταφυσικός λαός. Γι' αυτόν τον προορισμό είμαστε βέβαιοι, αλλά αυτός ο λαός τότε μόνο θα πραγματοποιήσει ένα πεπρωμένο, όταν εντός του δημιουργηθεί μια αντήχηση, μια δυνατότητα αντήχησης γι' αυτόν τον προορισμό και συλλάβει δημιουργικά την παράδοση του.

Τούτα σημαίνουν πως αυτός ο λαός, ως λαός ιστορικός, πρέπει να κινηθεί ο ίδιος, και μαζί του η ιστορία της Δύσεως, ξεκινώντας από το κέντρο των μελλόντων να συμβούν, προς τον αρχεγονικό χώρο των δυνάμεων του Είναι. Και αν η μεγάλη απόφαση σχετικά με την Ευρώπη δεν είναι η απόφαση της εκμηδένισης, τότε δεν μπορεί τούτη να αναφέρεται αλλού, παρά στην ανάπτυξη νέων ιστορικών πνευματικών δυνάμεων, που θα πηγάσουν από το κέντρο.


[...]Το γεγονός ότι η διαμόρφωση της Δυτικής γραμματικής προέκυψε από την ελληνική σκέψη που ασκήθηκε επάνω στην ελληνική γλώσσα, προσδίδει σε αυτή την πορεία το πλήρες της νόημα. Διότι τούτη η γλώσσα (ιδωμένη από την άποψη των δυνατοτήτων της σκέψης) είναι, μαζί με την γερμανική, η δυναμικότερη και συνάμα η πνευματικότερη.


[...]Το κλέος, το περίβλεπτο, σημαίνει ελληνικά: να ίστασαι εντός του φωτός και κατ' αυτόν τον τρόπο να αποκτάς σταθερότητα, Είναι. Η δόξα για τους Έλληνες δεν είναι κάτι που επιπροστίθεται και που μπορεί κανείς να το αποτήσει ή όχι, είναι ο τρόπος του ύψιστου Είναι. Για τους σημερινούς η δόξα, από καιρό ήδη, δεν είναι παρά φήμη, και ως τοιαύτη ένα ύψιστα αμφισβητούμενο πράγμα. Ένα απόκτημα που ρίχνεται και σκορπίζεται από τις εφημερίδες και το ραδιόφωνο.


[...[ Η ιστορική ύπαρξη των Ελλήνων βρίσκεται εντεύθεν της αισιοδοξίας και της απαισιοδοξίας. Και οι δυο αποτιμήσεις θεωρούν την ύπαρξη σαν επιχείρηση που μπορεί να είναι επιτυχής ή ανεπιτυχής. Τούτη η κοσμοαντίληψη εκφράζεται με την γνωστή φράση του Σοπενχάουερ: 

''Η ζωή είναι μια επιχείρηση που δεν βγάζει τα έξοδα της''.

Αυτό που καθιστά ψευδή αυτή την φράση δεν είναι το ότι η ''ζωή'' εν τέλει δεν βγάζει τα έξοδα της, αλλά το ότι η ζωή δεν είναι επιχείρηση. Είναι αλήθεια πως έγινε τέτοια εδώ και μερικούς αιώνες. Γι' αυτό και η Ελληνική ύπαρξη μας είναι τόσο ξένη. Η μη ύπαρξη είναι η μεγαλύτερη νίκη κατά του Είναι.

Martin Heidegger, Εισαγωγή στη μεταφυσική (1935), μτφρ. Χρήστου Μαλεβίτση, (Αθήνα: εκδ. Αρμός, 2010).



Die Kultur der Arier