23.9.1936. (...χθες)... Ένα από τα ωραιότερα πρωινά της ζωής μου. Πάνω στην Ακρόπολη... Τα Προπύλαια, ο Παρθενών και το Ερέχθειο. Είμαι συνεπαρμένος. Και ψηλά, αυτός ο βαθύς, γαλάζιος, αττικός ουρανός. Μια συμφωνία ομορφιάς, χρωμάτων και παραστάσεων... Στο θέατρο του Διονύσου γεννήθηκε η αττική τραγωδία... Είμαι ευτυχισμένος και χαρούμενος που μπορώ και τα βλέπω. Μετά, κάτω στην πόλη. Έκανα διάφορες αγορές. Οι άνθρωποι φιλόξενοι. Οι Αρχές, ο Τύπος, όλοι είναι φιλικοί μαζί μας. Το μεσημέρι ξεκουραστήκαμε στο ξενοδοχείο. Η ψυχή μου έχει γεμίσει από ομορφιά και αγαλλίαση. Ευτυχισμένη αρχαιότητα!... Το βράδυ ο Κοτζιάς με κάλεσε σε μια ελληνική ταβέρνα. Φανταστικά τα εδέσματα, η μουσική. Προσκάλεσα τη νεαρή τραγουδίστρια στο Βερολίνο...».
Ο Γκαίμπελς στην Ακρόπολη
Το πρωί της 21ης Σεπτεμβρίου ο Γκαίμπελς επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά. Οπως δήλωσε ο Μεταξάς στους Ελληνες δημοσιογράφους: «Ο δρ Γκαίμπελς από της εποχής των σπουδών του ησχολήθη πολύ με την αρχαίαν Ελλάδα, γνωρίζει καλώς τον αρχαίον πολιτισμόν, ήλθε να επισκεφθή τας αρχαιότητας της χώρας και θεωρεί εαυτόν ευτυχή διότι του εδόθη η ευκαιρία να ίδη εκ του πλησίον την χώραν αυτή, την οποία εγνώριζε μόνον εκ των σπουδών του» (βλ. Εφημ . « Βραδυνή » 21-9-1936).
Το βράδυ της ίδιας ημέρας ο υφυπουργός Τύπου και Τουρισμού Νικολούδης παρέθεσε γεύμα στον Γερμανό προσκεκλημένο του στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Την επόμενη μέρα ο Γκαίμπελς επισκέφθηκε την Ακρόπολη, τον Κεραμεικό, την Ακαδημία, την Εθνική Βιβλιοθήκη και το Πανεπιστήμιο. Η παρουσία του ζεύγους Γκαίμπελς στο Παναθηναϊκό Στάδιο για τους Βαλκανικούς Αγώνες «ξεσήκωσε», σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του αθηναϊκού Τύπου, τους 60.000 θεατές. Ο Ολυμπιονίκης του 1896, Σπύρος Λούης, ανέβηκε στις κερκίδες των επισήμων και «εχαιρέτισε διά χειραψίας, αρχίζων από τον Μακαριώτατον και συνεχίζων διά του πρωθυπουργού κ. Μεταξά και του κ. Γκαίμπελς, όλους ανεξαιρέτως τους εις την πρώτην σειράν της κερκίδος των επισήμων» (βλ. «Βραδυνή» 28-9- 1936).
Ο Γκαίμπελς στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών θαυμάζοντας το άγαλμα του Διός
Η επίσκεψη του αρχαιολάτρη Γκαίμπελς στους Δελφούς ήταν «όνειρο ζωής» για τον ίδιο. Περιηγήθηκε, φωτογραφήθηκε με τους ντόπιους και δοκίμασε τις τοπικές λιχουδιές. Στη συνέχεια αναχώρησε με τη συνοδεία του για την Ολυμπία και τις Μυκήνες, όπου επισκέφθηκε τους αρχαιολογικούς χώρους. Το Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου επέστρεψε στην Αθήνα, όπου μίλησε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» στους Έλληνες δημοσιογράφους. Το ίδιο βράδυ εκφώνησε λόγο στα μέλη της γερμανικής παροικίας στη Γερμανική Σχολή Αθηνών. Το πρωί της Δευτέρας 28 Σεπτεμβρίου 1936 έφυγε αεροπορικώς για το Βερολίνο, αφού παρέδωσε πρώτα μια επιταγή 150.000 δραχμών στον διπλωμάτη Δ.Βικέλλα για τους άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας που όλες εκείνες τις ημέρες τον φρόντισαν με τον καλύτερο τρόπο.
Μερικές ημέρες αργότερα θα σημείωνε στο ημερολόγιο του: «5 Οκτωβρίου 1936...Δεν βρέχει αλλά κάνει κρύο... Στην ειδική αμαξοστοιχία του Φύρερ. Χαίρομαι που τον ξαναβλέπω. Την ίδια χαρά νιώθει κι αυτός. Αμέσως του αναφέρω τις εντυπώσεις μου από την Ελλάδα. Δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον».
Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τη συνέντευξη που έδωσε ο Γκαίμπελς στον διευθυντή της «Βραδυνής» στις 27 Σεπτεμβρίου, στο μικρό σαλόνι του ξενοδοχείου της «Μεγάλης Βρετανίας». Απαλλαγμένος από τα εθιμοτυπικά και το πρωτόκολλο, ο μικρόσωμος Γερμανός «εκμυστηρεύτηκε» τις σκέψεις του στο ελληνικό κοινό:
Ο Γκαίμπελς με τον Μεταξά
«...Ο κ. Μεταξάς, διά τον οποίον τρέφω έναν ειλικρινή θαυμασμόν, παρέσχεν εις την Ελλάδα μια τεράστιαν υπηρεσίαν, την οποία όσοι δεν αντελήφθησαν ακόμη, θα το αντιληφθούν αργότερα. Ο κ. Μεταξάς έκα- μεν αυτό που έπρεπε. Διότι το καθήκον ενός πολιτικού ηγέτου είναι να προβλέπη κάθε κίνδυνον και να παρεμβαίνη εις την κατάλληλον στιγμήν, να μη περιμέ- νη δε τας παραμονάς της εκρήξεως ενός κινδύνου. Εσωσε την Ελλάδα από τον κομμουνισμόν και παρέσχε και εις την επίλοιπον Ευρώπην μίαν υπηρεσίαν. Αν η Ισπανία είχε προς διετίας έναν Μεταξά, δεν θα είχε φθάσει εις την σημερινήν καταστροφήν, δεν θα είχαν εξολοθρευθή αι αναντικατάστατοι αξίαι της, τα θαύματα της τέχνης θα υπήρχαν ακόμη...».
Στην ερώτηση του διευθυντή της «Βραδυνής» αν ο κομμουνιστικός κίνδυνος στην Ελλάδα ήταν όντως υπαρκτός, ο Γκαίμπελς έδωσε την απάντηση: «Είχα περί τούτου τας πληροφορίας μου. Σήμερα δε, αφού ωμί- λησα σχετικώς με διάφορους παράγοντας εδώ, είμαι ακόμη περισσότερον πεπεισμένος ότι αι πληροφορίαι μου ήσαν ακριβείς. Ολα τα σημεία ήσαν έκδηλα, κατά την γνωστήν συνταγήν των κομμουνιστών: Πολεμική του Τύπου, απόρριψις όλων των ευεργετικών μέτρων του κράτους υπέρ της εργατικής τάξεως, υποβολή αξιώσεων διά τα οποίας υπήρχεν εκ των προτέρων η βεβαιότης ότι δεν ήτο δυνατόν να γίνουν δεκταί συνεχείς απεργίαι και προπαρασκευή μίας γενικής απεργίας με όλα τα σχετικά της επακόλουθα. Οτι οι κομμουνισταί ήσαν ολίγοι εις την Ελλάδα και είχαν μόλις 15 βουλευτάς εις την Βουλήν δεν έχει καμμίαν σημα- αίαν, δεδομένου ότι ένας αποφασισμένος κομμουνιστής αξίζει δέκα αναποφάσιστους αστούς. Η βιαιότης και η αποφασιστικότης υπερισχύουν πάντοτε, όχι ο αριθμός. Αυτά τα γνωρίζομεν ημείς εις την Γερμανίαν από καιρού...».
• Πώς βλέπετε την εν Ισπανία κατάστασιν;
- Εις το τέλος θα νικήσουν οι Λευκοί. Πόσον όμως αίμα θα χυθή ακόμη, πόση δυστυχία θα επέλθη, πόσαι αξίαι θα καταστραφούν εισέτι, χάρις εις τα Σοβιέτ! Διότι πρέπει να γνωρίζετε ότι η Ρωσία κάμνει ιμπεριαλιστικήν πολιτικήν πλέον έντονον τώρα παρά ποτέ, παρασκευάζουσα την επανάστασιν όλης της υφηλίου. Μεταξύ του Κρεμλίνου αφ' ενός, τον οποίον τόσας καταστροφάς έργων πολιτισμού εδημιούργησε γύρω του, και της Ακροπόλεως αφ' ετέρου, ανοίγεται ένα τεράστιον χάος που δεν μπορεί να γεφυρωθή ποτέ. Ο,τι γίνεται εις το εσωτερικόν της Ρωσίας δεν μας ενδιαφέρει. Αλλά η Ρωσία δεν πρέπει να σκεφθή ν' αποπειραθή να μας δηλητηρίαση, ή να μας επιτεθεί, διότι θα κτυπήση επάνω εις ένα ακλόνητον τείχος. Δεν θα της επιτρέψωμεν να διατάραξη την παγκόσμιον ειρήνη, η οποία διασφαλίζεται διά του γεγονότος ότι ημείς έχομεν τόσο προχωρήσει, ώστε να μη φοβούμεθα πλέον μίαν επίθεσιν κατά της χώρας μας. Πράγματι, δε, η μέχρι τούδε αδυναμία της Γερμανίας απετέλη έναν κίνδυνον διά την ειρήνην. Διότι καθένας εσκέπτετο ότι ίσως κάποτε θα ήτο εις θέσιν να εκμεταλλευθή την αδυναμίαν μας εκείνην. Ο κόσμος κατενόησεν επί τέλους ότι μόνο η δική μας ισχύς θέτει φραγμόν εις τον εκ του κομμουνισμού κίνδυνον. Διότι σήμερον δεν πρόκειται πλέον διά τα καθ' έκαστον κράτη αλλά διά δύο κατά βάσιν διαφέροντος αλλήλων και αντιτιθεμένους τον ένα προς τον άλλον κόσμους, από τους οποίους ο πρώτος σημαίνει πολιτισμόν, ο δε δεύτερος α- φανισμόν κάθε πολιτισμού. Ο κ. Μεταξάς επροστάτευσε την Ελλάδα από τον κίνδυνο να παρασυρθή εις το στρατόπεδον του δευτέρου αυτού κόσμου.
Ο Γκαίμπελς στο Σούνιο
• Και αι εντυπώσεις διά την Ελλάδαν και τους Ελληνας;
Είμαι ενθουσιασμένος. Εγνώριζα βεβαίως εκ των μελετών μου ό,τι θα έβλεπα εις την χώραν σας. Αλλά ποτέ δεν ημπορούσα να φαντασθώ ότι τα πράγματα αυτά θα μου έκαμναν τόσον τεραστίαν εντύπωσιν, η οποία μερικός φοράς με συνεκλόνισε μέχρι βάθους. Οσο διά τον ελληνικόν λαόν, είναι τόσο απλός, τόσον ανοικτόκαρδος, τόσον φιλόξενος, ώστε δεν ημπορεί κανείς παρά να τον αγαπήση. Είμαι εις θέσιν, ως υπουργός της Προπαγάνδας, να διακρίνω τον ειλικρινή από τον "παρασκευασμένον" ενθουσιαομόν. Δύναμαι, δε, να διαβεβαιώσω ότι παντού, μέχρι και του τελευταίου ελληνικού χωριού, ήτο απολύτως ειλικρινής η ενθουσιώδης υποδοχή που μου έγινε και η οποία δεν απετείνετο μόνον προς την Γερμανίαν γενικώς, αλλά κατά ένα μέγα μέρος και προς το σημερινό καθεστώς. Γνωρίζει άραγε και ο τελευταίος Ελλην χωρικός πόσον ημείς οι Γερμανοί ήμεθα από νεαρός ηλικίας εμποτισμένοι από τον ελληνικόν πολιτισμόν και γεμάτοι θαυμασμόν προς την ελληνικήν αρχαιότητα;».
